ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΘΑΡΙΣΕΤΕ ΤΑ ΚΑΛΑΜΑΡΑΚΙΑ

 

ΕΘΙΜΑ ΑΠΟΚΡΙΑΣ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΠΑΠΑΔΩΝ

 

Την Κυριακή της Τυρινής, η πόλη της Κέρκυρας ετοιμάζεται πυρετωδώς το μεσημέρι, να κάψει τον Σιορ Καρνάβαλο, μετά από μία μεγαλειώδη βενετσιάνικη παρέλαση, με τις μαζορέτες να παρέχουν ένα θαυμάσιο θέαμα γυμναστικών επιδείξεων και τους τυμπανιστές να πλημμυρίζουν τα καντούνια και την κεντρική πλατεία, από εμβατήρια θριάμβου. Την ίδια ώρα, σε πολλά χωριά του νησιού, κυρίως της Βόρειας Κέρκυρας, τον πρωταρχικό ρόλο για το κλείσιμο των αποκριών, αναλαμβάνουν οι παπάδες, με το μοναδικό παραδοσιακό «χορό των Παππάδων» στα χωριά Επίσκεψη, Κληματιά και Νυμφές της περιοχής Όρους της βόρειας Κέρκυρας . Σύμφωνα με το έθιμο που λαμβάνει χώρα το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάγου, όταν τελειώσει ο εσπερινός, στα προαύλια των ιερών ναών, ο πρεσβύτερος ιερέας βγαίνει στην αυλή της εκκλησίας και δίνει το έναυσμα του χορού. Τίθεται επικεφαλής και τον ακολουθούν οι υπόλοιποι ιερείς, μέλη της επιτροπής της εκκλησίας, οι ψάλτες, οι τοπικοί άρχοντες, γέροντες και όσοι επιθυμούν. Στον «χορό των παπάδων» συμμετέχουν μόνο άνδρες, που μπαίνουν στη σειρά κατά ηλικία, δίνοντας προτεραιότητα πάντα στους μεγαλύτερους.  
Τον «χορό των παπάδων» δεν συνοδεύει κανένα μουσικό όργανο, παρά μόνο η μελωδία από το τραγούδι που ακούγεται, που θυμίζει περισσότερο έναν εκκλησιαστικό ύμνο.   Ο πρεσβύτερος ιερέας σέρνει το χορό τραγουδώντας πρώτος τον κάθε στίχο και οι υπόλοιποι τον επαναλαμβάνουν. « Δόξα να, δόξα να, δόξα να ‘χει πάσα ημέρα. Δόξα να ‘χει πάσα ημέρα και ο Υιός με τον Πατέρα. Δόξα να, δόξα να, δόξα να ‘χουν και τα τρία. Δόξα να ‘χουν και τα τρία και η Δέσποινα Μαρία…» Όταν τελειώσει ο «χορός των παπάδων» ο ιερέας ευλογεί τον ποίμνιο του και τους εύχεται «καλή νηστεία και καλή σαρακοστή…»

ΚΟΡΦΙΑΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ

Στη Νότια Κέρκυρα, την ίδια ημέρα αναβιώνει το έθιμο του «κορφιάτικου γάμου» ή «Ιερός Γάμος». Σύμφωνα με το δρώμενο, οι άντρες μαζεύονται σε ένα σπίτι και στολίζουν το γαμπρό και οι γυναίκες τη νύφη, η οποία όμως είναι άντρας και πολλές φορές μουστακαλής. Αυτό θεωρείται από τους περισσοτέρους, ως κατάλοιπο της πατριαρχικής κοινωνίας κάποτε στην περιοχή, που περιόριζε τις γυναίκες να έχουν την οποιαδήποτε θέση στα δρώμενα του τόπου. Το έθιμο ξεκινά από το πρωί και διαρκεί σχεδόν ολόκληρη τη μέρα. Κατά την τελετή του μυστηρίου ο δαίμονας με τη μορφή του «σάτυρου», προσπαθεί να χαλάσει το γάμο, ενώ οι παριστάμενοι πειράζονται μεταξύ τους και συνήθως αισχρολογούν. Το γλέντι ξεκινά μετά το γάμο και πολλές φορές διαρκεί μέχρι τα ξημερώματα.

ΚΟΡΦΙΑΤΙΚΟΣ Ή ΙΕΡΟΣ ΓΑΜΟΣ

Η ΚΥΡΑ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

 

Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα, σήμερα όμως λίγο πολύ ξεχασμένο. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα έθιμο που τείνει στις ημέρες μας να εκλείψει, ενώ παλαιότερα το συναντούσαμε σε όλο τον ελλαδικό χώρο με διάφορες παραλλαγές και χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.

Η κυρά-Σαρακοστή, στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά, που απεικόνιζε μια γυναίκα, που έμοιαζε με καλόγρια, με 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει. Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχής γενομένης από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της έκοβαν ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι (περιοχή της Χίου), το οποίο τοποθετούσαν μαζί με άλλα. Όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός και γουρλής. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι.

Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η κυρά-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο. Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.

Στον Πόντο, η κυρά-Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν απ’ το ταβάνι και πάνω του είχαν καρφωμένα επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εδώ το έθιμο ονομαζόταν “Κουκουράς”, ο οποίος ήταν και ο φόβος των παιδιών!

Η ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΝΑ ΤΗ ΦΤΙΑΞΕΤΕ

Συστατικά

1. 540 γρ. αλεύρι γ.ο.χ.
2. 200 γρ. αλάτι
3. 250 γρ. νερό
4. γαρίφαλο, για διακόσμιση

Μέθοδος Εκτέλεσης

 Εκτός από χαρτί, η κυρά-Σαρακοστή μπορεί να φτιαχτεί επίσης από ύφασμα, αλλά και από ζυμάρι. Εγώ, την φτιάχνω με αλατόζυμο, ένα ωραίο υλικό που επειδή έχει πάρα πολύ αλάτι δεν χαλάει για πάρα πολύ καιρό – έχει τις ιδιότητες του πηλού ή της πλαστελίνης. 

• Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 160° C στον αέρα.
• Βάζουμε τα υλικά για το ζυμάρι σε ένα λεκανάκι και τα ζυμώνουμε μέχρι να γίνει μια ελαστική και ωραία ζύμη.
• Πλάθουμε την Κυρά Σαρακοστή με το ζυμάρι φτιάχνοντας το σώμα, τη φούστα, το πρόσωπο, τα πόδια της, τη διακοσμούμε όπως θέλουμε και τη βάζουμε σε ένα ταψί το οποίο έχουμε στρώσει με λαδόκολλα.
• Ψήνουμε για 20 με 30 λεπτά.  Μας ενδιαφέρει να στεγνώσει και όχι να «ψηθεί».

Tip

Πρόκειται για μια εύκολη ζύμη η οποία για να φτιαχτεί μπορεί να θέλει και λίγο ακόμα νερό το οποίο προσθέτουμε λίγο-λίγο. Προσοχή! Δεν τρώγεται! 

Η συνταγή είναι του Άκη.

ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΜΟΝΟΙ ΜΑΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟ

 

ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ

 

και ποιος δεν ανυπομονεί για το πέταγμα του χαρταετού,μικροί & μεγάλοι ανυπομονούν γι'αυτή τη μέρα. Από που όμως προέρχεται το έθιμο του χαρταετού? Ποια είναι η ιστορία του?

Το πέταγμά του στα ύψη και ο χορός του με τον άνεμο, ψηλά στον καταγάλανο ουρανό, υποδηλώνει την ανάταση, την κάθαρση της ψυχής μετά το διονυσιακό ξεφάντωμα της Αποκριάς. Μολονότι, ο χαρταετός πρωταγωνιστεί στα δικά μας Κούλουμα, θα πρέπει να θυμηθούμε ότι πατρίδα του είναι η μακρινή Ανατολή.

Ως χριστιανική θεώρηση το πέταγμα του αετού συμβολίζει το ανθρώπινο πνεύμα που είναι πλασμένο για να πετά στα ουράνια και με αυτόν τον τρόπο είναι σαν να ερχόμαστε πιο κοντά στον Θεό.

                                                   Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΤΑΕΤΟΥ

   Η WeiFang είναι μια σύγχρονη πόλη με πολλές παραδόσεις. Η πόλη έχει περίπου ένα εκατομμύριο κατοίκους και βρίσκεται στην Shandong, την ανατολικότερη επαρχία της Κίνας. Η WeiFang είναι γνωστή από την αρχαιότητα,  έχει μια πλούσια ιστορία και τον πολιτισμό της πάνω από 1000 χρόνια. Οι χαρταετοί από  τη Γουεϊφάνγκ είναι από τους καλύτερους στην Κίνα.    Κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου, περίπου 2300 χρόνια πριν, ο πρώτος χαρταετός είχε αναπτυχθεί στην επαρχία του Σαντόνγκ.

                                                       Sprintime ποίημα του Guo Lin (Qing Dynasty) 

Όταν η γιορτή του κρύου ξεκινά στο τρίτο φεγγάρι, τα αγόρια θα περιφέρονται στις όχθες του ποταμού BaiLang και θα πετούν χαρταετούς τα κορίτσια θα τραγουδούν και θα λικνίζονται  στον αέρα. Την άνοιξη το γρασίδι είναι ήδη καταπράσινο και πολλά χελιδόνια επιστρέφουν!

  Οι πρώτες περιγραφές της κατασκευής των χαρταετών αναφέρουν ότι γίνονται με πλαίσιο/σκελετό s από μπαμπού που καλύπτεται από χαρτί και μετάξι, προέρχονται από τη δυναστεία των Τανγκ. Στο βιβλίο του χαρταετοί, ο Yang Cai γράφει όχι μόνο για το κλασικό Ξύλινα-Μαύρο-Χαρταετό, αλλά και για πολλά άλλα είδη, γνωστά  μέχρι σήμερα. Ειδικά ο ερωδιός, ένα πουλί αετός με τα φτερά και τα πόδια που κινούνται σαν αληθινά, δίνει μια ρεαλιστική άποψη της πτήσης. Οι σημερινοί χαρταετοί μερικές φορές είναι κατασκευασμένοι σύμφωνα με αυτά τα ιστορικά πρότυπα. 

Η πόλη της WeiFang ήταν το κύριο κέντρο της κατασκευής χαρταετού από τις δυναστείες Ming και Qing. Από το 1984 η πόλη φιλοξενεί το μεγαλύτερο διεθνές φεστιβάλ χαρταετού πάνω στη γη . Πραγματοποιείται συνήθως στη μέση της άνοιξης στο τέλος του Απριλίου. Το 1988 η WeiFang είχε κηρυχθεί η πρωτεύουσα του χαρταετού. Με την ίδρυση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Kite (WKF) ένα χρόνο αργότερα. Με έδρα την Παγκόσμια Ομοσπονδία Kite, τη μακρά ιστορία του χαρταετού και το μεγαλύτερο φεστιβάλ χαρταετού στη γη, η πόλη του WeiFang είναι η νόμιμη παγκόσμια πρωτεύουσα του χαρταετού. Η καθαρή και ζωντανή ιστορία, η φυσική ομορφιά και η ποικιλία των manyfold χαρταετών απεικονίζονται στο μοναδικό Μουσείο Χαρταετού της WeiFang. Βλέποντας από μακριά την οροφή του, αυτό το εξαιρετικό μουσείο μοιάζει με σαρανταποδαρούσα.

 Οι κινήσεις και οι μορφές στους χαρταετούς είναι μοναδικές, εξαιρετικές και πολλαπλές. Θα βρείτε όλα τα ζώα, όπως όλα τα είδη των πουλιών, χελώνες, έντομα όπως οι πεταλούδες και πυγολαμπίδες, βατράχια, ψάρια και άλλα είδη της θαλάσσιας ζωής, αλλά και θέματα των τοπικών μύθων που σχετίζονται με την κινεζική μυθολογία, την παράδοση τη θρησκεία, τα παραμύθια και  τους θρύλους. Τα θέματα αντικατοπτρίζονται όχι μόνο στο χρώμα και τη διακόσμηση, αλλά και στη μορφή και τη διάσταση του χαρταετού
                                                 ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Ο Χαρταετός έφθασε στην Ελλάδα πρώτα από τα λιμάνια Ανατολής (Σμύρνη-Χίο-Κωνσταντινούπολη), τα λιμάνια της Επτανήσου, της Σύρας, των Πατρών και ακολούθησαν τα αστικά κέντρα, όπου μπορούσε κανείς να αγοράσει σπάγκο και χρωματιστό χαρτί. Η κατασκευή ενός χαρταετού σήμερα είναι σχετικά εύκολη υπόθεση καθώς υπάρχουν όλα τα τεχνικά μέσα.

Απαιτείται βέβαια κοφτερό μυαλό από τον κατασκευαστή, επιδέξια χέρια και φυσικά φαντασία! Ο χαρταετός στη μακραίωνη ιστορία του χρησιμοποιήθηκε με διάφορους τρόπους, για τη μέτρηση της θερμοκρασίας και της ταχύτητας των ανέμων, για μελέτες της ατμόσφαιρας και του ηλεκτρισμού, αλλά ακόμα και για αεροφωτογραφίσεις.

Για το πέταγμα του χαρταετού πρέπει με προσοχή να επιλέγουμε ανοιχτούς χώρους χωρίς ηλεκτροφόρα καλώδια. Ακόμη να είναι μακριά από γκρεμούς και ποτέ σε ταράτσες, εξ αιτίας των δυστυχημάτων από τις πτώσεις. Πάντως, είτε ως άθυρμα ή συνήθεια του χθες, του σήμερα αλλά και του αύριο, έχει τη δύναμη, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους για κάθε χώρα, να ξεσηκώνει όλο τον κόσμο, μικρούς και μεγάλους και να τους παρασύρει σ’ ένα διαφορετικό παιχνίδι, επίπονο και επίμονο, αγωνιώδες και πολύχρωμο, με επιτυχίες ή απογοητεύσεις, αλλά πάντοτε ένα πανηγύρι συγκινήσεων, συναγωνισμού και χαράς.

 

ΚΑΛΟ ΠΕΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΤΕ ΟΛΟΙ ΟΜΟΡΦΑ <3 

ΓΙΑΤΙ ΟΝΟΜΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ

Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι, γιατί καλούμαστε να αφήσουμε πίσω μας όλες τις αμαρτωλές συνήθειες και κραιπάλες, συμπεριλαμβανομένων και των αρτύσιμων, δηλαδή των μη νηστίσιμων, φαγητών, καθαρίζοντας με τον τρόπο αυτό την ψυχή και το σώμα μας.

Έτσι κι αλλιώς η νηστεία έχει ήδη ξεκινήσει «μερικώς» μια βδομάδα πριν, καθώς όλη την προηγούμενη εβδομάδα δεν τρώμε κρέας.

Συγκεκριμένα η προ-προηγούμενη Κυριακή, «της Απόκρεω» (από εκεί πήραν το όνομά τους οι Απόκριες), είναι σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση η τελευταία μέρα που τρώμε κρέας.

Επίσης, η Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα ονομάζεται «της Τυροφάγου» επειδή είναι η τελευταία μέρα που τρώμε γαλακτοκομικά.

Καθαρά Δευτέρα το τέλος της Αποκριάς. Εκτός, όμως, από χριστιανική σημασία της, η Καθαρά Δευτέρα είναι για πολλούς το τέλος της Αποκριάς, καθώς εκείνη την μέρα πέφτει η αυλαία για τις αποκριάτικες εορταστικές εκδηλώσεις που ξεκίνουν την Τσικνοπέμπτη.

Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στην ύπαιθρο είναι γνωστός και ως «Κούλουμα». Πολλοί Δήμοι μάλιστα διοργανώνουν εκδηλώσεις με συναυλίες ή άλλα δρώμενα και προσφέρουν δωρεάν διάφορα σαρακοστιανά. Ωστόσο, αν και η λέξη Κούλουμα χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, η προέλευση της δεν είναι ξεκάθαρη.

Σύμφωνα με μια άποψη ο όρος είναι αθηναϊκός και προέρχεται από τους στύλους (κολώνες) του Ολυμπίου Διός, για τους οποίους οι αθηναίοι χρησιμοποιούσαν την λατινική λέξη columna.

εθιμα αποκριας στη Λαρισα

 

 Το τυρναβίτικο καρναβάλι, γνωστό και ως μπουρανί, διοργανώνεται ετησίως στην πόλη του Τυρνάβου στην Θεσσαλία. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι η λατρεία του φαλλού κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων ως συμβόλου γονιμότητας και ευημερίας. Αναφέρεται από τις τοπικές αρχές πως οι καταβολές του είναι από την αρχαιότητα, ενώ οι πρώτες γνωστές γραπτές αναφορές για την τέλεση του καρναβαλιού εμφανίζονται το 1898. Κατά την διάρκεια του 20ού αιώνα υπήρξε έντονη κριτική προς την τέλεση της διοργάνωσης η οποία θεωρήθηκε ασεβής, και υπήρξαν και περίοδοι όπου απαγορεύτηκε όπως κατά την περίοδο της χούντας. Επανεμφανίστηκε το 1980 και έκτοτε η φήμη του αυξήθηκε. Η ημέρα με την μεγαλύτερη δραστηριότητα είναι η τελευταία Κυριακή του καρναβαλιού όπου γίνεται και παρέλαση αρμάτων με την συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων.

Κατά την διάρκεια των εορτασμών πίνεται άφθονο τσίπουρο και κατόπιν οι συμμετέχοντες αρχίζουν να χορεύουν και να πειράζουν ο ένας τον άλλο χρησιμοποιώντας επιτηδευμένα χυδαία γλώσσα κατά το έθιμο. Διάφοροι άλλοι συμμετέχοντες έχουν μαζί τους μεγάλους ξύλινους ή πήλινους φαλλούς ως σκήπτρα ή υπερμεγέθεις φαλλούς που κρατούν με τα δύο χέρια. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει και ενεργή συμμετοχή γυναικών.

Η εορτή είναι προς τιμή του αρχαιοελληνικού θεού Διονύσου και γίνεται στο ξεκίνημα του ελληνορθόδοξου Πάσχα κατά την περίοδο της νηστείας. Λόγω του έντονα παγανιστικού χαρακτήρα του καρναβαλιού, η εορτή δεν έχει την έγκριση της εκκλησίας της Ελλάδας.Παρόλα αυτά οι τοπικές αρχές συμμετέχουν επίσημα και υποστηρίζουν ενεργά τις εκδηλώσεις ως μέρος της τοπικής παράδοσης, ενώ στις εκδηλώσεις περιλαμβάνονται και δημοτικά σχολεία. Κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων τελούνται επίσης συναυλίες, χοροί, πορεία του καρναβαλιού, καθώς και όρκος στον βασιλιά Καρνάβαλο. Την γενική εποπτεία του καρναβαλιού αναλαμβάνει άτομο με τον τίτλο του αρχιμπουρανίτη